Hüseyin Erciyas (TA3LHX)
Ülkemizde yaşanan afetler ve afetlerde ortaya çıkan haberleşme sorunları amatör telsizciliğe ilgiyi ve amatör telsizcilik sınavına başvuruları arttırdı. Koronavirüs (Covid-19) küresel salgını nedeniyle elektronik ortamda, çevrim içi yapılacak amatör telsizcilik sınavına başvurular başladı. İl ve ilçelerde randevu sistemiyle gerçekleştirilecek e-sınavın ücreti 115 lira olarak belirlendi.
Gölcük depremi farkındalık yarattı
1999 yılında yaşanan Gölcük merkezli deprem İstanbul, Kocaeli, Sakarya ve Bolu gibi illerimizde çok büyük yıkıma yol açtı, on binlerce insanımız yaşamını yitirdi. Depremde santral binaları ve baz istasyonları zarar gördü, kablolar koptu, direkler devrildi, o günün teknolojisiyle yapılan iletişim uzun süre kesintiye uğradı. O günlerde yaşananlar, doğal afette iletişimi kesilmeyen telsiz teknolojisinin önemini ortaya koydu.
Doğal afet ve benzeri durumlarda iletişimin çok önemli bir ihtiyaç olduğu, amatör telsiz haberleşmesinin alternatif haberleşme şekli olarak kullanılabileceği gerçeği görüldü. Amatör telsizcilik bir hobi faaliyeti gibi görünse de, afet haberleşmesinin en önemli unsurlarından biri olduğu anlaşıldı.
Ülkemizde yaşanan afetler, yaşanan haberleşme sorunları amatör telsizciliğe ilgiyi arttırdı. İstanbul’da 26 Eylül 2019 günü yaşanan 5.8 şiddetindeki depremde telefon şebekelerinin çalışamaz hale gelmesi, haberleşmenin uzun süre aksaması amatör telsizciliğin önemini bir kez daha hatırlattı, amatör telsizcilik sınavlarına başvuruları ve katılımı arttırdı.
Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü (KEGM) yetkilileri, İstanbul depreminde gerek kamunun, gerekse sivil halkın acil durumlarda haberleşme altyapısının yoğunluktan dolayı zafiyet yaşayacağını tecrübe ettiğini, bu durumun amatör telsizciliğe ilgiyi yoğunlaştırdığını belirtti. İstanbul depremi sonrasında amatör telsizciliğin yararlarının bu konuda farkındalığının artış gösterme eğiliminde olduğunu kaydeden KEGM yetkilileri şu görüşleri dile getirdi:
“Sistemler her ne kadar uyduyu kullanarak daha modern iletişim sağlamayı hedefleseler de kıt kaynak olan frekansların tahsis aralıkları buna belli ölçüde müsaade etmektedir. Bu kapsamda amatör telsizcilik faaliyetleri dünyanın gelişmemiş ülkelerinde daha yoğun iletişim amacıyla kullanılmakla birlikte gelişmekte olan ve gelişmiş ülkelerde daha çok hobi ve acil durum haberleşmesi amacı ile kullanıma devam etmektedir. Ülkemizde de Avrupa’ya paralel olarak bu amaçlar doğrultusunda ve deprem bilinciyle yaygınlaşmasının artışım öngörmekteyiz.”
30 Ekim 2020 günü Ege Denizi’nde, İzmir’in Seferihisar ilçesi açıklarında meydana gelen 6,9 büyüklüğündeki depremde 116 kişi yaşamını yitirdi, 1034 kişi de yaralandı. Türkiye Afet Müdahale Planı‘nda destek çözüm ortağı olan Türkiye Radyo Amatörleri Cemiyeti’nin (TRAC) önderliğinde amatör telsizciler, Bayraklı’da yıkılan binalarda yapılan arama kurtarma çalışmalarına katılan ekiplere haberleşme desteği verdi. İlgi çeken bu çabalar, bir kez daha dikkatlerin amatör telsizciliğe yönelmesinde etkili oldu.
Nasıl amatör telsizci olunur?
Amatör telsizci olabilmek için Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü (KEGM) tarafından açılan sınava katılmak ve başarılı olmak gerekiyor. Amatör telsizcilik sınavı için başvuruda bulunacakların 12 yaşından büyük ve temyiz kudretine sahip olması zorunlu.
Her yıl genellikle yılda iki kez düzenlenen sınavlar bu yıl koronavirüs (Covid-19) küresel salgını nedeniyle yapılamadı. Amatör telsizci adaylarının merakla beklediği amatör telsizcilik sınavının çevrim içi yapılması kararlaştırıldı. Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü ile Milli Eğitim Bakanlığı Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü arasında E-sınava ilişkin işbirliği protokolü imzalandı.
Amatör telsizcilik e-sınavına başvurular KEGM’nin www.kiyiemniyeti.gov.tr alan adlı web sitesi veya e-Devlet üzerinden elektronik ortamda yapılıyor. 02 Kasım 2020 günü başlayan başvurular, sürekli olarak ve herhangi bir takvime bağlı olmadan yapılabiliyor. Adaylar, 81 ilde istediği anda e-sınav hizmeti alabilecek.
Adayların sınav başvurusu kabul edildikten sonra en geç 30 gün içinde e-sınav ücretini yatırması gerekiyor. e-sınav ücreti 115 lira olarak belirlendi. Süresi içinde e-sınav ücretini yatırmayan adayların başvuruları iptal edilecek. Sınav tarihi ve sınava giriş koşulları hazırlık çalışmalarının tamamlanmasından sonra duyurulacak.
Amatör telsizcilik sınavları, e-sınav salonu bulunan merkezlerde, e-sınav randevu sisteminde belirlenecek tarih ve saatlerde yapılacak. Adaylar, e-sınava başvurularında bildirdikleri il ya da ilçede katılacak. Amatör telsizcilik e-sınavları, çoktan seçmeli olarak hazırlanacak toplam 50 soru üzerinden, tek oturum halinde uygulanacak.
Amatör Telsizcilik e-Sınavı Başvuru ve Uygulama Kılavuzu‘na Milli Eğitim Bakanlığı’nın web sitesi üzerinden ulaşılabiliyor. Kılavuzda e-sınav başvuru koşulları, işlemleri, ücreti ve ödeme işlemleri, giriş belgesi, sınavın kapsamı, uygulaması, geçersiz sayılacağı durumlar, değerlendirme, itirazlar, sınav sonuçlarının açıklanması konularında açıklayıcı bilgilere yer veriliyor.
Amatör telsizcilik nedir?
Amatör telsizcilik, “hiçbir ticari yayın amacı olmaksızın sadece kişisel amaçla yapılan bir hobi” olarak tanımlanıyor. Amatör telsiz belgesine sahip olanlar, ülkelerindeki ve dünyadaki tüm amatör telsizcilerle haberleşiyor, bu yolla ülkesinin tanıtımına da katkıda bulunuyor.
Amatör telsizciler, HF, VHF ve UHF bantlarında kendilerine ayrılan frekanslarda ses, data gibi farklı haberleşme biçimlerini kullanarak haberleşiyor. Amatör telsizciler, doğal afetler, savaş gibi olağanüstü durumlarda resmi makamlarla işbirliği yaparak haberleşmeyi kolaylaştırıyor.
Amatör telsizci sayısı artıyor
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın ilgili kuruluşu Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü’nden edinilen bilgiye göre, ülkemizde 13 bin 163’ü A sınıfı, 7 bin 454’ü B sınıfı ve 3 bin 99’u C sınıfı olmak üzere toplam 23 bin 716 amatör telsizci bulunuyor. En çok amatör telsizcinin bulunduğu on il İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Kocaeli, Kayseri, Çanakkale, Konya, Gaziantep ve Adana olarak sıralanıyor.
İllere ve belge sınıflarına göre amatör telsizci sayısı
| İller | A Sınıfı | B Sınıfı | C Sınıfı | Toplam |
| Adana | 275 | 152 | 105 | 532 |
| Adıyaman | 24 | 6 | 5 | 35 |
| Afyonkarahisar | 138 | 46 | 60 | 244 |
| Ağrı | 5 | 3 | 4 | 12 |
| Amasya | 51 | 50 | 2 | 103 |
| Ankara | 1095 | 518 | 156 | 1769 |
| Antalya | 284 | 145 | 87 | 516 |
| Artvin | 65 | 87 | 2 | 154 |
| Aydın | 192 | 86 | 32 | 310 |
| Balıkesir | 192 | 123 | 40 | 355 |
| Bilecik | 43 | 26 | – | 69 |
| Bingöl | 2 | – | 1 | 3 |
| Bitlis | 1 | – | 1 | 2 |
| Bolu | 101 | 56 | 9 | 166 |
| Burdur | 40 | 76 | 57 | 173 |
| Bursa | 518 | 329 | 100 | 947 |
| Çanakkale | 363 | 130 | 78 | 571 |
| Çankırı | 28 | 41 | 1 | 70 |
| Çorum | 169 | 123 | 1 | 293 |
| Denizli | 181 | 99 | 49 | 329 |
| Diyarbakır | 51 | 35 | 9 | 95 |
| Edirne | 53 | 23 | 11 | 87 |
| Elazığ | 67 | 30 | 19 | 116 |
| Erzincan | 35 | 69 | 12 | 116 |
| Erzurum | 128 | 82 | 10 | 220 |
| Eskişehir | 173 | 144 | 53 | 370 |
| Gaziantep | 339 | 164 | 58 | 561 |
| Giresun | 103 | 64 | 13 | 180 |
| Gümüşhane | 34 | 6 | 12 | 52 |
| Hakkari | 1 | 3 | – | 4 |
| Hatay | 96 | 76 | 22 | 194 |
| Isparta | 92 | 32 | 5 | 129 |
| İçel | 170 | 118 | 23 | 311 |
| İstanbul | 2990 | 1433 | 673 | 5096 |
| İzmir | 929 | 399 | 139 | 1467 |
| Kars | 18 | 15 | 2 | 35 |
| Kastamonu | 30 | 18 | 6 | 54 |
| Kayseri | 293 | 215 | 67 | 575 |
| Kırklareli | 54 | 31 | 7 | 92 |
| Kırşehir | 7 | 6 | 3 | 16 |
| Kocaeli | 331 | 204 | 159 | 694 |
| Konya | 312 | 207 | 46 | 565 |
| Kütahya | 110 | 113 | 70 | 293 |
| Malatya | 89 | 80 | 33 | 202 |
| Manisa | 189 | 129 | 87 | 405 |
| Kahramanmaraş | 318 | 176 | 12 | 506 |
| Mardin | 3 | 13 | 1 | 17 |
| Muğla | 204 | 109 | 49 | 362 |
| Muş | 5 | 2 | 1 | 8 |
| Nevşehir | 20 | 20 | 121 | 161 |
| Niğde | 28 | 19 | 4 | 51 |
| Ordu | 120 | 72 | 7 | 199 |
| Rize | 45 | 46 | 8 | 99 |
| Sakarya | 277 | 138 | 100 | 515 |
| Samsun | 247 | 176 | 12 | 435 |
| Siirt | 8 | 4 | – | 12 |
| Sinop | 16 | 12 | 2 | 30 |
| Sivas | 150 | 98 | 7 | 255 |
| Tekirdağ | 134 | 65 | 90 | 289 |
| Tokat | 68 | 21 | 1 | 90 |
| Trabzon | 222 | 120 | 5 | 347 |
| Tunceli | 1 | – | – | 1 |
| Şanlıurfa | 31 | 24 | 1 | 56 |
| Uşak | 59 | 42 | 9 | 110 |
| Van | 7 | 4 | 1 | 12 |
| Yozgat | 14 | 5 | 1 | 20 |
| Zonguldak | 130 | 79 | 23 | 232 |
| Aksaray | 78 | 51 | 2 | 131 |
| Bayburt | 2 | – | – | 2 |
| Karaman | 34 | 16 | 6 | 56 |
| Kırıkkale | 15 | 6 | 5 | 26 |
| Batman | 4 | 1 | – | 5 |
| Şırnak | 1 | – | – | 1 |
| Bartın | 97 | 37 | 37 | 171 |
| Ardahan | 3 | 3 | – | 6 |
| Iğdır | 1 | 4 | – | 5 |
| Yalova | 29 | 21 | 6 | 56 |
| Karabük | 116 | 108 | 69 | 293 |
| Kilis | 6 | 3 | 1 | 10 |
| Osmaniye | 124 | 73 | 136 | 333 |
| Düzce | 85 | 94 | 53 | 232 |
| Türkiye toplamı | 13163 | 7454 | 3099 | 23716 |
Kaynak: Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü